Magazyny energii - czy warto zainwestować?

Magazyny energii - nowy trend w fotowoltaice

Wraz ze zmianami w systemie rozliczeń prosumentów w Polsce, coraz więcej osób rozważa zakup magazynu energii jako uzupełnienie instalacji fotowoltaicznej. Magazyny energii pozwalają na przechowywanie nadwyżek energii wyprodukowanej przez panele słoneczne i wykorzystanie jej w czasie, gdy fotowoltaika nie produkuje prądu (np. wieczorem lub w pochmurne dni).

Czy jednak inwestycja w magazyn energii jest opłacalna? W tym artykule przeanalizujemy zalety i wady magazynów energii, dostępne technologie oraz aspekty ekonomiczne takiej inwestycji.

Dlaczego warto rozważyć zakup magazynu energii?

System rozliczeń net-billing, który zastąpił korzystny dla prosumentów system opustów, sprawił, że opłacalność instalacji fotowoltaicznej zależy w dużej mierze od stopnia autokonsumpcji, czyli zużycia energii na bieżąco. Im więcej energii zużyjemy w momencie jej produkcji, tym większe będą nasze oszczędności.

Magazyn energii pozwala zwiększyć stopień autokonsumpcji poprzez:

• Przechowywanie nadwyżek energii wyprodukowanej w ciągu dnia i wykorzystanie jej wieczorem lub w nocy
• Zmniejszenie ilości energii odprowadzanej do sieci
• Uniezależnienie się od wahań cen energii
• Zapewnienie zasilania awaryjnego w przypadku przerw w dostawie energii

Dostępne technologie magazynów energii

Na rynku dostępnych jest kilka typów magazynów energii, różniących się technologią, ceną i parametrami technicznymi.

Magazyny energii oparte na akumulatorach litowo-jonowych

Najczęściej stosowane w instalacjach domowych są magazyny oparte na bateriach litowo-jonowych. Wyróżniają się one:

• Wysoką gęstością energii (więcej energii w mniejszej objętości)
• Długą żywotnością (3000-5000 cykli ładowania/rozładowania)
• Wysoką sprawnością (do 95%)
• Stosunkowo szybkim czasem ładowania

Wadą tych magazynów jest wyższa cena w porównaniu do innych technologii oraz ograniczona dostępność surowców potrzebnych do ich produkcji.

Magazyny energii oparte na akumulatorach kwasowo-ołowiowych

Technologia kwasowo-ołowiowa jest tańsza, ale ma pewne ograniczenia:

• Niższa gęstość energii (większe gabaryty dla tej samej pojemności)
• Krótsza żywotność (500-1000 cykli)
• Niższa sprawność (około 80%)
• Wyższe wymagania konserwacyjne

Inne technologie

Na rynku pojawiają się także inne technologie magazynowania energii, takie jak:

• Akumulatory przepływowe
• Superkondensatory
• Magazyny ciepła (służące do magazynowania energii w postaci ciepła)

Każda z tych technologii ma swoje zalety i wady, a wybór zależy od indywidualnych potrzeb i budżetu.

Opłacalność inwestycji w magazyn energii

Czy inwestycja w magazyn energii jest opłacalna? Odpowiedź zależy od wielu czynników, takich jak:

1. Profil zużycia energii

Jeśli większość energii elektrycznej zużywamy wieczorem, gdy instalacja fotowoltaiczna nie produkuje prądu, magazyn energii pozwoli nam zwiększyć stopień autokonsumpcji i tym samym oszczędności.

2. Różnice w cenach energii kupowanej i sprzedawanej

W systemie net-billing cena, po której sprzedajemy energię do sieci, jest niższa od ceny, po której ją kupujemy. Im większa ta różnica, tym bardziej opłacalne staje się magazynowanie energii zamiast jej sprzedawania.

3. Dostępne dofinansowania

W ramach programu "Mój Prąd 5.0" można uzyskać do 5000 zł dofinansowania do zakupu magazynu energii elektrycznej. To znacząco poprawia opłacalność inwestycji.

4. Cena magazynu energii

Ceny magazynów energii systematycznie spadają, ale nadal stanowią znaczący koszt. Obecnie cena magazynu o pojemności 5-10 kWh wynosi od 15 000 do 30 000 zł.

5. Żywotność magazynu

Magazyny litowo-jonowe mogą pracować przez 10-15 lat, co pozwala na zamortyzowanie kosztu inwestycji.

Przykładowa analiza opłacalności

Rozważmy przykładową instalację fotowoltaiczną o mocy 6 kWp i magazyn energii o pojemności 5 kWh.

Założenia:

• Koszt instalacji fotowoltaicznej: 30 000 zł
• Koszt magazynu energii: 20 000 zł
• Dofinansowanie do fotowoltaiki: 6 000 zł
• Dofinansowanie do magazynu energii: 5 000 zł
• Roczna produkcja energii: 6000 kWh
• Autokonsumpcja bez magazynu: 30% (1800 kWh)
• Autokonsumpcja z magazynem: 70% (4200 kWh)
• Cena kupowanej energii: 0,80 zł/kWh
• Cena sprzedawanej energii: 0,50 zł/kWh

Analiza bez magazynu energii:

• Energia zużyta na bieżąco: 1800 kWh x 0,80 zł/kWh = 1440 zł oszczędności
• Energia sprzedana do sieci: 4200 kWh x 0,50 zł/kWh = 2100 zł przychodu
• Łączna roczna korzyść: 3540 zł
• Koszt instalacji po dofinansowaniu: 24 000 zł
• Prosty okres zwrotu: około 6,8 lat

Analiza z magazynem energii:

• Energia zużyta (na bieżąco lub z magazynu): 4200 kWh x 0,80 zł/kWh = 3360 zł oszczędności
• Energia sprzedana do sieci: 1800 kWh x 0,50 zł/kWh = 900 zł przychodu
• Łączna roczna korzyść: 4260 zł
• Koszt instalacji z magazynem po dofinansowaniu: 39 000 zł
• Prosty okres zwrotu: około 9,2 lat

W tym przykładzie okres zwrotu inwestycji z magazynem energii jest dłuższy niż bez niego. Jednak należy pamiętać, że wraz ze wzrostem cen energii i zwiększeniem różnicy między ceną kupna i sprzedaży, opłacalność magazynu energii będzie rosła.

Dodatkowe korzyści z magazynu energii

Oprócz aspektów ekonomicznych, magazyn energii zapewnia także inne korzyści:

• Niezależność energetyczna - większa niezależność od sieci energetycznej i wahań cen energii
• Zasilanie awaryjne - możliwość zasilania krytycznych urządzeń w przypadku awarii sieci
• Lepsza integracja z siecią - redukcja obciążenia sieci w godzinach szczytu
• Ekologia - jeszcze większe ograniczenie emisji CO2 dzięki wyższemu wykorzystaniu energii ze źródeł odnawialnych

Podsumowanie

Magazyn energii może być opłacalnym uzupełnieniem instalacji fotowoltaicznej, szczególnie w kontekście nowego systemu rozliczeń net-billing. Choć okres zwrotu inwestycji jest obecnie dłuższy niż w przypadku samej fotowoltaiki, warto rozważyć tę opcję ze względu na dodatkowe korzyści, takie jak większa niezależność energetyczna czy zasilanie awaryjne.

Przed podjęciem decyzji o inwestycji w magazyn energii warto przeprowadzić szczegółową analizę, uwzględniającą indywidualny profil zużycia energii, dostępne dofinansowania oraz prognozy cen energii.